Khó phân biệt khách công, khách tư
ĐB Trương Thị Huệ (Thái Nguyên) cho rằng, luật
cần mở rộng các hình thức khoán chi như xăng xe, tiếp khách. Bà Huệ đề xuất, có
thiết chế bắt buộc đối với các đối tượng đi xe công được nhận tiền khoán xăng
xe hằng tháng thống nhất cả nước. “Nên mạnh dạn khoán cả chi tiếp khách cho đối
tượng có thẩm quyền tiếp khách vì trên thực tế hiện nay, rất khó xác định khách
nào thuộc phạm vi khách công, khách nào là khách cá nhân”, bà Huệ nói. Bà cho
rằng, hình thức khoán này phải đi cùng với cơ chế gắn với hiệu quả công việc.
ĐB Trần Du Lịch (TPHCM) cho rằng, sửa luật lần
này là cơ hội để cải cách nền tài chính công. Theo ông Lịch, chúng ta duy trì
quá lâu ngân sách nhà nước lồng ghép giữa trung ương và địa phương, dẫn đến hệ
quả là không minh bạch giữa ngân sách trung ương và địa phương, tạo ra cơ chế
xin - cho. Kỷ luật ngân sách lỏng lẻo, mà nhiều người nói ngân sách Việt Nam là
“ngân sách mềm”, mềm đến mức độ tùy tiện do tồn tại nhiều quỹ ghi thu, ghi chi.
“Có những khoản Chính phủ đi vay rồi cho ai vay không biết, nhưng đến kỳ trả nợ
thì đưa ra QH. Thiếu kỷ cương ngân sách khiến cho việc sử dụng tiền thuế của
dân không hiệu quả. Cơ chế lồng ghép, ngân sách địa phương nhưng tính tự chủ
của địa phương không có. Địa phương, HĐND không biết cái gì của mình, chỉ quyết
cái người ta đã quyết. Địa phương không tự chủ động khai thác nguồn thu và sử
dụng hiệu quả nguồn đó. Ngoài ra, quy trình thiết lập ngân sách từ HĐND đến QH
là thụ động”, ông Lịch nói.
ĐB Lê Văn Tân (Hà Nam) đề nghị, luật cần phản
ảnh đúng những khoản nợ phải trả của ngân sách. “Một số doanh nghiệp vay nợ có
bảo lãnh của Nhà nước, khi không trả được, Nhà nước phải trả nợ thay. Hay các
khoản vay từ nước ngoài chưa được QH kiểm soát tổng thể, nhưng khoản trả nợ QH
vẫn phải thông qua. Do vậy, QH phải được quyền kiểm soát tất cả các khoản vay và
bảo lãnh này”, ông Tân nói.
Không nên ứng trước ngân sách
ĐB Phạm Huy Hùng (Hà Nội) cho rằng, hiện nay
ngân sách chưa bao quát hết các nguồn thu như thu từ đầu tư ra nước ngoài, cổ
tức doanh nghiệp. Luật sửa đổi chưa bao quát tối đa các khoản thu, việc quản lý
thu chi vẫn như cũ. “Tổng chi ngân sách quá cao làm thâm hụt NSNN chứ không
phải nguồn thu thấp. Quy định rõ chi phải có dự toán, công khai, minh bạch gắn
với trách nhiệm giải trình”, ông Hùng nói.
Trong việc thu phí, lệ phí, các đại biểu cho
rằng, cần xác định rõ phí nào thuộc nguồn thu ngân sách, phí nào không thuộc
nguồn thu ngân sách. Hiện nay, nhiều khoản thu, chi chưa được kiểm soát. “Cần
có quy định để thu hẹp các quỹ này, có báo cáo hằng năm trước QH về tình hình
hoạt động. Việc lập các quỹ ngoài ngân sách phải do QH quy định”, ĐB Lê Văn Tân
nói. ĐB Phạm Huy Hùng đề nghị cần thu hẹp các quỹ quản lý ngoài ngân sách và
không nên có quy định ứng trước ngân sách.
ĐB Bùi Đức Thụ (Lai Châu) cho rằng, việc cho
phép chi chuyển nguồn lớn đã làm sai lệnh số thực chi mà QH quyết toán. “Cho
chạy thông một số nhiệm vụ thì năm ngân sách không còn ý nghĩa. Số chi chuyển
nguồn ngày càng lớn, chiếm hơn 1/4 tổng chi ngân sách nhà nước”, ông Thụ nói.
Ngoài ra, việc cho ứng trước dự toán dẫn đến số bội chi ngân sách nhà nước
không còn ý nghĩa. Trong khi Hiến pháp quy định mọi khoản thu chi đều phải được
dự toán, do vậy không nên cho phép ứng trước dự toán năm sau.
Để quyết định ngân sách tốt hơn, ĐB Trần Du Lịch
đề nghị thay đổi lại cách làm ngân sách. Theo đó, tại kỳ họp giữa năm, QH thảo
luận việc phân bổ ngân sách, xem hỗ trợ những lĩnh vực, địa phương nào. “Chính
phủ sẽ dựa theo khuôn mẫu đó để thực hiện. Đến cuối năm, QH sẽ xem lại, khoản
nào cần tăng, khoản nào cần giảm”, ông Lịch nói.
Hà Nhân
Theo
Tiền phong
3,651
HỎI ĐÁP PHÁP LUẬT LIÊN QUAN