Không có hóa đơn đầu vào, hộ kinh doanh có phải xuất hóa đơn bán ra không?

Không có hóa đơn đầu vào, hộ kinh doanh có phải xuất hóa đơn bán ra không? (Hình từ internet)

1. Hộ kinh doanh có bắt buộc lưu giữ hóa đơn đầu vào không?

Theo khoản 4 Điều 5 và khoản 2 Điều 7 Thông tư 40/2021/TT-BTC, hộ kinh doanh chỉ bắt buộc thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ nếu thuộc diện nộp thuế theo phương pháp kê khai. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán (hộ khoán) không phải thực hiện chế độ kế toán, tức không bắt buộc phải lưu giữ hóa đơn đầu vào.

Tuy nhiên, theo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023, người bán vẫn có nghĩa vụ cung cấp thông tin trung thực và đầy đủ về hàng hóa, bao gồm nguồn gốc, xuất xứ… Nếu xảy ra tranh chấp hoặc bị thanh tra, người bán phải có trách nhiệm chứng minh nguồn gốc hàng hóa hợp pháp.

Mặt khác, trong một số trường hợp, hộ khoán vẫn phải xuất trình hóa đơn đầu vào. Cụ thể, theo quy định tại khoản 2 Điều 7 Thông tư 40/2021/TT-BTC: Hộ khoán sử dụng hóa đơn lẻ phải lưu trữ và xuất trình cho cơ quan thuế các hóa đơn, chứng từ, hợp đồng, hồ sơ chứng minh hàng hóa, dịch vụ hợp pháp khi đề nghị cấp, bán lẻ hóa đơn theo từng lần phát sinh.

Do đó, mặc dù quy định pháp luật không bắt buộc hộ kinh doanh phải lưu trữ hoá đơn đầu vào, nhưng việc lưu giữ hóa đơn đầu vào chính là căn cứ rõ ràng để thực hiện trách nhiệm chứng minh hàng hóa có nguồn gốc rõ ràng.

2. Không có hóa đơn đầu vào, hộ kinh doanh có phải xuất hóa đơn bán ra không?

Căn cứ khoản 1 Điều 90 Luật Quản lý thuế 2019 thì khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, người bán phải lập hóa đơn điện tử để giao cho người mua theo định dạng chuẩn dữ liệu và phải ghi đầy đủ nội dung theo quy định của pháp luật về thuế, pháp luật về kế toán, không phân biệt giá trị từng lần bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ.

Đồng thời tại điểm a khoản 3 Điều 1 Nghị định 70/2025/NĐ-CP cũng quy định như sau:

Khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, người bán phải lập hóa đơn để giao cho người mua (bao gồm cả các trường hợp hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại, quảng cáo, hàng mẫu; hàng hóa, dịch vụ dùng để cho, biếu, tặng, trao đổi, trả thay lương cho người lao động và tiêu dùng nội bộ (trừ hàng hóa luân chuyển nội bộ để tiếp tục quá trình sản xuất); xuất hàng hóa dưới các hình thức cho vay, cho mượn hoặc hoàn trả hàng hóa) và các trường hợp lập hóa đơn theo quy định tại Điều 19 Nghị định này. Hóa đơn phải ghi đầy đủ nội dung theo quy định tại Điều 10 Nghị định này. Trường hợp sử dụng hóa đơn điện tử phải theo định dạng chuẩn dữ liệu của cơ quan thuế theo quy định tại Điều 12 Nghị định này.

Theo đó, quy định pháp luật không đặt điều kiện có hay không hóa đơn đầu vào để xác định nghĩa vụ xuất hóa đơn đầu ra. Tổ chức, cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ có nghĩa vụ lập hóa đơn và giao cho người mua, không phân biệt người bán có hóa đơn đầu vào hay không.

Hành vi bị cấm trong lĩnh vực hóa đơn, chứng từ từ 01/06/2025

Theo Điều 5 Nghị định 123/2020/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP) quy định về hành vi bị cấm trong lĩnh vực hóa đơn, chứng từ như sau: 

- Đối với công chức thuế

+ Gây phiền hà, khó khăn cho tổ chức, cá nhân đến mua hóa đơn, chứng từ;

+ Có hành vi bao che, thông đồng cho tổ chức, cá nhân để sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp;

+ Nhận hối lộ khi thanh tra, kiểm tra về hóa đơn.

- Đối với tổ chức, cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, tổ chức, cá nhân có quyền và nghĩa vụ liên quan

+ Thực hiện hành vi gian dối như sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn; làm giả hóa đơn, chứng từ để thực hiện hành vi trái pháp luật;

+ Cản trở công chức thuế thi hành công vụ, cụ thể: các hành vi cản trở gây tổn hại sức khỏe, nhân phẩm của công chức thuế khi đang thanh tra, kiểm tra về hóa đơn, chứng từ;

+ Truy cập trái phép, làm sai lệch, phá hủy hệ thống thông tin về hóa đơn, chứng từ;

+ Đưa hối lộ hoặc thực hiện các hành vi khác liên quan hóa đơn, chứng từ nhằm mưu lợi bất chính;

+ Không chuyển dữ liệu điện tử về cơ quan thuế theo quy định tại Nghị định 123/2020/NĐ-CP.

9