Một số quy định mới về hình phạt tử hình được đề xuất bổ sung vào Bộ luật Hình sự

Một số quy định mới về hình phạt tử hình được đề xuất bổ sung vào Bộ luật Hình sự (Hình từ internet)

Ngày 02/04/2025, Bộ Công an có Tờ trình 55/TTr-BCA dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi) gửi Chính phủ.

Một số quy định mới về hình phạt tử hình được đề xuất bổ sung vào Bộ luật Hình sự

Theo nội dung tại Tờ trình 55/TTr-BCA năm 2025, Bộ Công an cho rằng các quy định về hình phạt tử hình thực tiễn hiện nay còn nhiều bất cập như: các mức định lượng và loại hình phạt còn tương đối rộng ; một số tội danh có tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội không cần thiết phải duy trì hình phạt tử hình; bất cập về thời hiệu thi hành án tử hình,...

Do đó, khi xây dựng dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi), Bộ Công an đã đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định mới về hình phạt tử hình, cụ thể:

* Dự kiến bỏ hình phạt tử hình và thay bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án (vẫn bảo đảm cách ly người phạm tội ra khỏi đời sống xã hội) tại 05 tội danh:

- Tội “Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” (Điều 109 Bộ luật Hình sự).

- Tội “Phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” (Điều 114 Bộ luật Hình sự).

- Tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh” (Điều 194 Bộ luật Hình sự).

- Tội “Vận chuyển trái phép chất ma tuý” (Điều 250 Bộ luật Hình sự).

- Tội “Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược” (Điều 421 Bộ luật Hình sự).

Bên cạnh đó, bỏ hình phạt tử hình và thay thế hình phạt tử hình bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án ở một số tội danh khác như sau: Tội gián điệp (Điều 110), Tội tham ô tài sản (Điều 353) và Tội nhận hối lộ (Điều 354).

Như vậy, dự kiến bỏ hình phạt tử hình tại 08/18 tội danh (44,44%) có khung hình phạt tử hình ở Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) đang áp dụng hiện hành.

* Sửa đổi một số quy định khác liên quan đến hình phạt tử hình

Bổ sung quy định về việc Tòa án có thể tuyên hoãn thi hành án tử hình 02 năm đối với người bị kết án tại thời điểm tuyên bản án tử hình.

Quy định này vừa đảm bảo tính nhân đạo, vừa phù hợp với thực tiễn và giải quyết một số vướng mắc bất cập về thời hạn nêu trên. Theo tổng kết thực tiễn, trường hợp thi hành án tử hình nhanh nhất cũng mất 16 tháng với bị án không xin ân giảm và 30 tháng với bị án xin ân giảm, nên việc tạm hoãn 02 năm là phù hợp;

Trong 02 năm đó, các đối tượng nêu tại khoản 3 Điều 40 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) có thời gian để thực hiện khắc phục hậu quả (nộp 3/4 tài sản tham nhũng để chuyển thành tù chung thân).

Mặt khác, việc quy định thời hạn áp dụng khoản 3 Điều 40 Bộ luật Hình sự là 02 năm vừa đảm bảo công bằng tránh việc lợi dụng. Thời hạn 02 năm để xét đơn ân giảm cũng giúp giảm áp lực cho Chủ tịch nước và các cơ quan giải quyết đơn xin ân giảm.

- Bổ sung quy định tại Điều 60 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) về trường hợp hết thời hiệu thi hành bản án tử hình, theo đó, sau khi hết thời hiệu thi hành bản án tử hình, người bị kết án tử hình được chuyển xuống hình phạt tù chung thân hoặc chung thân không xét giảm án; bổ sung quy định về thủ tục tố tụng khi người bị kết án được chuyển sang hình phạt tù chung thân hoặc chung thân không xét giảm án.

Trên đây là nội dung về một số quy định mới về hình phạt tử hình được đề xuất bổ sung vào Bộ luật Hình sự.

Xem thêm nội dung tại Tờ trình 55/TTr-BCA ngày 02/04/2025 và dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi).

10