Đề xuất chính sách tăng nguồn cung nhà ở xã hội qua đầu tư đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Đề xuất chính sách tăng nguồn cung nhà ở xã hội (Hình từ Internet)

Đề xuất chính sách tăng nguồn cung nhà ở xã hội qua đầu tư đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Theo Dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội do Bộ Xây dựng soạn thảo, đề xuất chính sách về hỗ trợ, tạo quỹ đất, giải phóng mặt bằng, đầu tư đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật để phát triển nhà ở xã hội có nội dung như sau:

- Mục tiêu của chính sách: Tăng cường nguồn lực cho phát triển nhà ở xã hội, đồng thời thu hút nhiều doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, tăng nguồn cung nhà ở xã hội.

- Nội dung của chính sách: Hoàn thiện chính sách liên quan đến nguồn vốn phát triển nhà ở xã hội

- Giải pháp thực hiện chính sách:

Tại Điều 5 Luật Đầu tư công 2024 đã quy định các đối tượng đầu tư công nhưng chưa quy định về việc bố trí vốn ngân sách đầu tư công để giải phóng mặt bằng thực hiện Dự án nhà ở xã hội.

Tại Điều 4 Luật Nhà ở 2023 quy định: “Nhà nước ban hành cơ chế, chính sách ưu đãi về tài chính về đất đai, tín dụng dài hạn với lãi suất ưu đãi, cơ chế ưu đãi tài chính khác và hỗ trợ từ nguồn vốn của Nhà nước để thực hiện chính sách về nhà ở xã hội, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.”

Tại Điều 83 Luật Nhà ở 2023 quy định: “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật ngoài dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội.”

Tuy nhiên, chưa có cơ chế, chính sách cho phép Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh được sử dụng vốn Ngân sách nhà nước để thực hiện đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật ngoài dự án nhà ở xã hội.

Công tác giải phóng mặt bằng cho các dự án nhà ở xã hội trong trường hợp chủ đầu tư tự thỏa thuận đền bù, giải phóng mặt bằng với người sử dụng đất trên thực tế rất khó khăn, tốn nhiều thời gian thực hiện đồng thời làm tăng giá bán nhà ở xã hội.

 Do vậy, cần có cơ chế cho phép Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh được sử dụng vốn Ngân sách nhà nước và sử dụng nguồn vốn từ Quỹ phát triển Nhà ở xã hội Quốc gia để chủ động giải phóng mặt bằng sẽ rút ngắn thời gian thực hiện dự án, thu hút các nhà đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội.

Ngoài ra, công tác giải phóng mặt bằng cho các dự án nhà ở xã hội trong trường hợp chủ đầu tư tự thỏa thuận đền bù, giải phóng mặt bằng với người sử dụng đất trên thực tế rất khó khăn, tốn nhiều thời gian thực hiện.

Đồng thời, tại Điều 94 Luật Đất đai quy định: “Trường hợp Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai, mà người thực hiện dự án được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho toàn bộ thời hạn sử dụng đất nếu tự nguyện ứng trước kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt thì kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tính vào chi phí đầu tư của dự án”.

Theo đó, quy định này làm tăng chi phí đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, tăng giá bán, giá thuê mua, giá thuê và không bình đẳng với trường hợp chủ đầu tư thực hiện dự án tại khu đất đã được nhà nước giải phóng mặt bằng.

Tại Điều 85 Luật Nhà ở 2023 quy định chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội “Được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với toàn bộ diện tích đất của dự án;”. Đồng thời tại Khoản 4 Điều 8 của Nghị định 100/2024/NĐ-CP có quy định: “Trường hợp chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội đã nộp tiền sử dụng đất khi nhà đầu tư có quyền sử dụng đất thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đối với loại đất được thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội hoặc đang có quyền sử dụng đất đối với loại đất được thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội theo quy định của Luật Đất đai thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, quyết định việc hoàn trả lại hoặc khấu trừ tiền sử dụng đất mà chủ đầu tư đã nộp cho Nhà nước theo quy định của pháp luật về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tính tại thời điểm Nhà nước ban hành quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất”.

Tuy nhiên, Luật Đất đai năm 2024 và Nghị định 103/2024/NĐ-CP chưa có quy định về việc hoàn trả hoặc khấu trừ theo quy định của pháp luật về ở, điều này đến không bình đẳng giữa trường hợp Nhà nước giao đất để thực hiện dự án nhà ở xã hội với các trường hợp nhà đầu tư có quyền sử dụng đất hoặc tự thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án và làm tăng chi phí đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, tăng giá bán, giá thuê mua, giá thuê nhà ở xã hội.

Xem thêm tại Dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.

Lê Quang Nhật Minh

6