Ngày 7-10, Trung tâm Truyền thông Giáo
dục cộng đồng (MEC-Liên hiệp các Hội khoa học kĩ thuật Việt Nam) đã có kiến nghị
gửi Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Thông tin & Truyền
thông... đề nghị xem xét, chỉ đạo bổ sung chế tài cho việc không hoặc chậm trả
lời báo chí theo Điều 8 Luật Báo chí vào dự thảo Nghị định 02/2011/NĐ-CP Quy định
Xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí– xuất bản.
Tại Điều 8 về “Trả lời trên báo chí”, Luật Báo chí quy định: Người đứng đầu cơ quan báo chí có quyền yêu cầu các tổ chức, người có
chức vụ trả lời vấn đề mà công dân nêu ra trên báo chí; các tổ chức, người có
chức vụ có trách nhiệm trả lời trên báo chí. Tổ chức, công dân có quyền yêu cầu cơ quan báo chí trả lời về vấn đề mà
báo chí đã thông tin, cơ quan báo chí có trách nhiệm trả lời. Cơ quan báo chí phát hiện hoặc nhận được khiếu nại, tố cáo của công dân
về những việc có dấu hiệu phạm tội thì phải báo ngay cho cơ quan điều tra hoặc
Viện kiểm sát bằng văn bản; cơ quan điều tra, Viện kiểm sát có trách nhiệm thụ
lý và trả lời cho báo chí cách giải quyết. |
Theo lí giải của MEC, Nghị định 51/2002/NĐ-CP của Chính phủ
hướng dẫn thi hành Luật Báo chí, tại Điều 3 về “Trách nhiệm của tổ chức, người
có chức vụ” có quy định: “Khi cơ quan nhà nước, tổ chức Đảng, tổ chức xã hội (gọi
chung là tổ chức) và người có chức vụ nhận được ý kiến, kiến nghị, phê bình,
khiếu nại của tổ chức, công dân, tố cáo của công dân do cơ quan báo chí chuyển
đến hoặc đăng, phát trên báo chí, trong thời hạn ba mươi (30) ngày, kể từ ngày
nhận được hoặc từ ngày báo chí đăng, phát thì người đứng đầu tổ chức, người có
chức vụ phải thông báo cho cơ quan báo chí kết quả hoặc biện pháp giải quyết.
Nếu quá thời hạn nêu trên mà không nhận được thông báo của
người đứng đầu tổ chức, người có chức vụ thì cơ quan báo chí có quyền chuyển ý
kiến, kiến nghị, phê bình, khiếu nại, tố cáo của công dân đến cơ quan cấp cao
hơn có thẩm quyền giải quyết hoặc đưa vấn đề đó lên báo chí”.
Thế nhưng thực tế lại khác. Theo khảo sát của MEC về “Mức độ
phản hồi của cơ quan nhà nước đối với kiến nghị phê bình của tổ chức, công dân
trên báo chí” thực hiện tháng 8-2013, tỉ lệ nhà báo cho biết các kiến nghị, phê
bình, khiếu nại, tố cáo của công dân được cơ quan nhà nước phản hồi đúng thời hạn
luật định (30 ngày) khá thấp, chỉ đạt 21%. Các kết quả khảo sát tại các cơ quan
báo chí lớn, có uy tín và độ bao phủ rộng số liệu này có tiến bộ hơn, nhưng chỉ
xoay quanh mức 30%.
Đáng chú ý, có tới 72% người trả lời khảo sát, phỏng vấn cho
rằng do lí do chính là hệ thống pháp luật thiếu chế tài xử lí việc cơ quan quản
lí nhà nước chậm hoặc không trả lời.
Từ phát hiện trên, nhóm chuyên gia của MEC đã họp toàn thể
cùng xem xét, phân tích các chế tài quy định tại Nghị định 02/2011/NĐ-CP về xử
phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí – xuất bản, dự thảo Nghị định sửa
đổi Nghị định 02 hiện đang được Chính phủ hoàn thiện, chuẩn bị ban hành.
Nhóm chuyên gia thấy rằng: Nghị định 02/2011/NĐ-CP có quy định
chế tài với các hành vi của cơ quan báo chí khi “không thực hiện báo cáo, giải
trình” hoặc “báo cáo, giải trình không đúng nội dung, thời hạn và yêu cầu”...
Tuy nhiên, Nghị định này không quy định chế tài nào đối với hành vi không tuân
thủ quy định cung cấp thông tin cho báo chí của cơ quan nhà nước theo Điều 8 Luật
Báo chí và Điều 3 Nghị định 51/2002/NĐ-CP.
Bản kiến nghị của MEC viết: Vừa qua, bằng việc ban hành Nghị
định 90/2013/NĐ-CP về “Trách nhiệm giải trình”, Chính phủ đã phần nào làm rõ
hơn trách nhiệm, nghĩa vụ của cơ quan nhà nước trước ý kiến của tổ chức/cá nhân
công dân. Vì vậy, để các quy định mang tính trách nhiệm, nghĩa vụ ấy phát huy
hiệu quả trên thực tế, việc bổ sung các quy định mang tính chất chế tài nhà nước,
trong đó có quy phạm chế tài mà MEC kiến nghị trong văn bản này, là cần thiết.
Trong quá trình thực
hiện dự án, nhóm chuyên gia của MEC đã phỏng vấn đại diện lãnh đạo hơn 20 cơ
quan báo chí lớn, cơ quan/tổ chức Nhà nước, cơ quan quản lí báo chí, cơ quan
chỉ đạo báo chí ở Hà Nội, Quảng Ninh, Hà Nam, Nghệ An, Hà Tĩnh, Đắk Lắk, TP
HCM và Bình Thuận; Khảo sát, xin ý kiến 234 nhà báo đang hoạt động trong lĩnh
vực nội chính, kinh tế, xử lí đơn thư, đường dây nóng… tại gần 20 tỉnh, thành
trên cả nước; Tổ chức Hội thảo tiếp thu ý kiến đóng góp của lãnh đạo Sở Thông
tin & Truyền thông các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Đắk Lắk và đại diện các cơ
quan báo chí, nhà báo, phóng viên tại khu vực miền Trung vào ngày 20-9-2013. |
L.Bằng
Theo HQ Online
2,547
HỎI ĐÁP PHÁP LUẬT LIÊN QUAN