Thủy điện tại miền Trung quá nhiều tác động xấu

Ngày 3.10, Hội thảo “Thủy điện miền Trung và sự tham gia của người dân” do Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam (VRN) và Liên hiệp Hội Khoa học kỹ thuật tỉnh Quảng Nam (QNAUSTA) tổ chức đã diễn ra tại TP.Hội An (Quảng Nam).

Hội thảo đã thu hút sự tham gia của hơn 100 đại biểu đến từ các tỉnh bị ảnh hưởng bởi các dự án thủy điện như: Quảng Nam, Đắk Nông, Đắk Lắk, Quảng Bình, Thừa Thiên-Huế và Phú Yên.

Nhiều ý kiến tại hội thảo nhận định, thủy điện góp phần quan trọng trong chiến lược an ninh năng lượng quốc gia; tuy nhiên, sự phát triển của thủy điện tại miền Trung đã gây ra nhiều tác động xấu tới sinh kế, an sinh xã hội của các cộng đồng tái định cư (TĐC) và dân cư vùng hạ lưu.

Việc phát triển thủy điện tại miền Trung cũng gây nhiều bất cập trong chính sách và thực hiện tái định cư (TĐC). Hiện công tác vận hành hồ chứa cũng gây nhiều hậu quả đến môi trường sinh thái và đời sống của người dân. Đặc biệt là trong việc thông tin về xả lũ, điều tiết nước chưa kịp thời, chính xác đến người dân.

Phát biểu tại phiên thảo luận về thủy điện - sinh kế - TĐC, ông Đặng Phong, Phó giám đốc Sở Tài chính Quảng Nam (nguyên là Chủ tịch UBND H.Bắc Trà My) cho rằng báo cáo đánh giá tác động môi trường của các thủy điện là không đáng tin.

“Làm thủy điện chỉ có xấu trở lên trong tác động đến môi trường. Nhưng chúng ta chấp nhận vì lợi ích chung, vì lợi ích năng lượng quốc gia. Đừng tin vào đánh giá tác động môi trường mà các nhà khoa học đang nói đến”, ông Phong nói.

Ông Đào Trọng Hưng, chuyên gia về sinh thái, tái định cư, cố vấn VRN góp ý, cần minh bạch thông tin về quy hoạch thủy điện đến từng người dân, chính quyền địa phương cấp cơ sở. Trước khi xây dựng một công trình thủy điện, các bên liên quan cần phải công bố sớm để người dân có thể đóng góp ý kiến.

Ông Nguyễn Minh Tuấn, chuyên gia thủy lợi (Sở NN-PTNT Quảng Nam) cho biết việc đánh giá tác động môi trường của các thủy điện đang mang nặng tính hình thức, đặc biệt là các thủy điện vừa và nhỏ. Theo ông Tuấn, không có công trình thủy lợi, thủy điện nào là an toàn tuyệt đối cả, như thủy điện Sông Tranh 2 thì vừa rò rỉ vừa gây động đất kích thích, gây bất an cho người dân.

“Những tác động này đã rõ vì vậy chúng ta vẫn phải làm thủy điện nhưng làm thế nào phải xét tổng thể hài hòa, phải lấy người dân làm gốc”, ông Tuấn nói.

Cũng theo ông Tuấn, trên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn (Quảng Nam) có 10 dự án thủy điện bậc thang. Nếu chỉ một công trình sự cố vỡ đập sẽ kéo theo vỡ đập liên hoàn, thảm họa sẽ vô cùng lớn.

Vì vậy, việc xây dựng phương án ứng phó sự cố vỡ đập thủy điện là hết sức cần thiết nhằm giúp cho địa phương chủ động ứng phó hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản của nhân dân vùng hạ du.

Bài, ảnh: Hoàng Sơn

Theo Thanh Niên

2,919