
Minh họa: DAD
Sau gần 10 năm Chính phủ ban hành bộ
khung cho hoạt động kinh doanh dịch vụ đòi nợ, mới đây Bộ Tài chính chủ trì
cùng Bộ Công an xây dựng, công bố dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung thêm một số
quy định mới cho loại hình dịch vụ khá nhạy cảm này.
Công
ty đòi nợ nở rộ
"Các quy định cần phải sửa như chi phí đòi nợ bất cập lại chưa được nghiên cứu sửa đổi. Hiện tại, các công ty áp dụng lên tới 40 - 50% tổng khoản nợ đòi. Nếu cứ để các công ty tùy tiện áp dụng thì rõ ràng với lợi nhuận cao họ sẽ đánh đổi bằng mọi cách để đòi được. Như dùng sức ép, khủng bố tinh thần con nợ" Luật sư Trương Thanh Đức, Chủ nhiệm câu lạc bộ Pháp chế ngân hàng |
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, các công ty làm dịch vụ thu nợ ở VN ngày một nhiều, thời kỳ đầu tập trung chủ yếu ở các
thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng. Những năm gần đây được thành lập rải
rác ở khắp các tỉnh thành khác nhau trên toàn quốc như Đồng Nai, Khánh Hòa, Hải
Dương, Hải Phòng... Các công ty đặc biệt “nở rộ” trong vòng 2 - 3 năm trở lại
đây khi tình hình nợ xấu của các doanh nghiệp ngày càng nhiều, nợ khó đòi gia
tăng. Chủ nợ dễ dàng có thể tìm thấy trên mạng các công ty dịch vụ thu nợ với
“slogan” khá kêu như: “Tiền của bạn phải về túi của bạn”, “Nơi tài chính hồi
sinh”, “Ở đâu có nợ ở đó có chúng tôi”...Thế nhưng, đã là nợ khó đòi thì không hề
dễ thu hồi. Lãnh đạo một công ty dịch vụ thu nợ hợp pháp, có giấy phép kinh
doanh, giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự..., cho biết thực tế họ
đang hoạt động khá trầy trật, vì “hành lang pháp lý còn chung chung, thiếu rõ
ràng. Bên cạnh đó, dư luận vẫn chưa có niềm tin đối với dịch vụ tương đối nhạy
cảm này”. Thực tế này dẫn đến thời gian qua không ít đối tượng, thậm chí các
công ty đã lợi dụng dịch vụ hợp pháp trên để bóp méo, biến tướng thành các kiểu
đòi nợ thuê mang tính chất “xã hội đen” côn đồ, hành hung, đánh đập con nợ.
Cách đây không lâu, dư luận hãi hùng khi biết về vụ tra tấn một con nợ tại
P.Khương Trung, Q.Thanh Xuân, Hà Nội bằng cách bắt úp mặt vào xô phân, đấm
đá... khi anh này không đủ khả năng chi trả khoản vay 200 triệu đồng của một
người tại Q.Đống Đa, Hà Nội. Tại TP.HCM, một công ty đòi nợ thuê ở Q.Tân Bình
được khách hàng ở Q.8 thuê, đã cho người đến một doanh nghiệp kinh doanh xây dựng
ở Q.Bình Thạnh nằm luôn trên sô pha trong phòng giám đốc để “ăn vạ”. Nhóm người
“đòi nợ thuê” này còn theo dõi đến tận nhà riêng của ông giám đốc uy hiếp, đe dọa
tính mạng của vợ con ông.
“Những vụ việc như vậy vẫn thường xuyên
xảy ra, và chính vì vậy xã hội đang rất kỳ vọng dự thảo thông tư mới sẽ giúp
ngăn chặn được tình trạng này”, ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó tổng thư ký Hiệp hội
Các nhà đầu tư tài chính VN.
Cái
cần lại không sửa...
Theo luật sư Trương Thanh Đức, Chủ nhiệm
câu lạc bộ Pháp chế ngân hàng, Chủ tịch Công ty luật Basico, dự thảo lần này mới
chỉ sửa đổi trách nhiệm của cơ quan quản lý, chứ chưa đi sâu vào các quy định cụ
thể để làm sao hình thành được một dịch vụ đòi nợ hợp pháp, chuyên nghiệp tại
VN. “Trước tình trạng lộn xộn, mất an ninh trật tự thời gian qua, trước các vụ
việc đòi nợ thuê kiểu xã hội đen, dường như Bộ Tài chính đang muốn chuyển việc
quản lý hoạt động này sang cho Bộ Công an”, ông Đức nhận xét.
Luật sư Trương Thanh Đức cũng cho rằng,
việc giao cho bộ nào chủ trì quản lý không quan trọng, vấn đề cốt lõi phải nằm ở
những hành lang pháp lý rõ ràng, cụ thể. Vừa qua, các công ty kinh doanh dịch vụ
đòi nợ hoạt động thiếu chuyên nghiệp vì thiếu hướng dẫn, chế tài xử phạt chỉ
vài chục triệu đồng không đủ sức răn đe. Hay các quy định đòi hỏi nhân viên phải
có phẩm chất đạo đức, không được xúc phạm danh dự, nhân phẩm hay dùng vũ lực để
gây sức ép cho con nợ... đều mang nặng tính hình thức, hầu như không có tác dụng
trong thực tiễn. “Trong khi đó, các quy định cần phải sửa như chi phí đòi nợ bất
cập lại chưa được nghiên cứu sửa đổi. Hiện tại, các công ty áp dụng lên tới 40
- 50% tổng khoản nợ đòi. Nếu cứ để các công ty tùy tiện áp dụng thì rõ ràng với
lợi nhuận cao họ sẽ đánh đổi bằng mọi cách để đòi được, như dùng sức ép, khủng
bố tinh thần con nợ...”, luật sư Đức nói.
Từ góc độ khác, chủ tịch một văn phòng
luật sư tại Hà Nội cũng cho rằng muốn không để dịch vụ thu nợ bị biến tướng, phải
có một quy trình đầu vào chuẩn, biện pháp thu nợ và cung cấp dịch vụ chuyên
nghiệp. Lãnh đạo, nhân viên của công ty thu nợ phải là những người được đào tạo
bài bản, am hiểu pháp luật, tài chính kế toán, được học thêm các lớp về kỹ năng
thu hồi nợ... Theo ông này, hiện số công ty thu hồi nợ có nhân viên tốt nghiệp
đại học, trung cấp rất ít, còn lại đa phần không được đào tạo qua trường lớp
bài bản. Do đó, kỹ năng đòi nợ ở đây chỉ là đeo bám, gây sức ép, khủng bố tinh
thần con nợ.
Ranh giới giữa dịch vụ đòi nợ hợp pháp
và bất hợp pháp vốn rất dễ bị xóa nhòa, nó lại càng mong manh hơn nếu quy định
pháp luật thiếu rõ ràng, cụ thể. Chính vì vậy, theo các chuyên gia, nếu thực sự
muốn ngăn chặn những hậu quả đáng tiếc từ các kiểu đòi nợ bằng “hàng nóng, hàng
lạnh”, các vụ khủng bố tinh thần con nợ..., rất cần thiết phải đưa ra những
nghiên cứu, đánh giá kinh nghiệm, từ đó đúc rút lại thành các quy định thật
chuyên nghiệp, cụ thể, rõ ràng.
Anh Vũ
Theo Thanh niên
5,342
HỎI ĐÁP PHÁP LUẬT LIÊN QUAN