Tội chống loài người là gì? Tội chống loài người vẫn giữ lại án tử hình sau ngày 01/7/2025?

Tội chống loài người là gì? Tội chống loài người vẫn giữ lại án tử hình sau ngày 01/7/2025?

Tại Việt Nam, tội chống loài người lần đầu tiên được quy định tại Điều 422 của Bộ luật Hình sự 2015. Đây là 01 trong 10 tội danh vẫn giữ lại hình phạt cao nhất là tử hình sau ngày 01/7/2025, sau khi Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2025 đã loại bỏ, giảm bớt 08 tội danh áp dụng hình phạt tử hình. Vậy tội chống loài người là gì mà vẫn giữ lại án tử hình?

Cụ thể, người nào trong thời bình hay trong chiến tranh mà thực hiện một trong các hành vi sau đây thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:

(i) Tiêu diệt hàng loạt dân cư của một khu vực

(ii) Phá hủy nguồn sống, phá hoại cuộc sống văn hóa, tinh thần của một quốc gia hoặc một vùng lãnh thổ độc lập, có chủ quyền

(iii) Làm đảo lộn nền tảng của một xã hội nhằm phá hoại xã hội đó

(iv) Thực hiện hành vi diệt chủng khác

(v) Thực hiện hành vi diệt sinh, diệt môi trường tự nhiên

Nếu phạm tội trong trường hợp do bị ép buộc hoặc do thi hành mệnh lệnh của cấp trên, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm.

Ngoài ra, người phạm tội chống loài người sẽ không được áp dụng quy định tha tù trước thời hạn có điều kiện (khoản 2 Điều 66 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017).

Tức nếu bị kết án bao nhiêu năm tù thì phải chấp hành hết thời hạn phạt tù đó mà không được xét giảm án. Và đây cũng là một trong những tội không áp dụng thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

Từ những hành vi cấu thành tội và khung hình phạt được áp dụng vừa kể trên, có thể thấy tội chống lại loài người là một tội danh thuộc nhóm tội đặc biệt nghiêm trọng, có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội đứng top đầu trong số các tội danh được quy định tại Bộ luật Hình sự hiện hành.

Khi mục đích và hậu quả của tội có thể làm ảnh hưởng hoặc hủy diệt sự sống của không chỉ một mà là rất nhiều người.

Vì thế mà tội danh này vẫn được giữ lại mức án cao nhất là tử hình.

Tội chống loài người là gì? Tội chống loài người vẫn giữ lại án tử hình sau ngày 01/7/2025? (Hình từ internet)

08 tội danh được bỏ hình phạt tử hình từ 01/07/2025

Theo đó, một trong những nội dung sửa đổi đáng chú ý nhất tại Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2025 là việc bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh, gồm:

(1) Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân;

(2) Tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

(3) Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh;

(4) Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược;

(5) Tội gián điệp;

(6 Tội vận chuyển trái phép chất ma túy;

(7) Tội tham ô tài sản;

(8) Tội nhận hối lộ.

Ngoài ra, điều khoản chuyển tiếp trong Luật cũng nêu rõ, hình phạt tử hình đã tuyên trước ngày 01/7/2025 với người phạm 8 tội trên mà chưa thi hành án thì không thi hành, Chánh án TAND Tối cao sẽ quyết định chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân.

Quy định các hình phạt đối với người phạm tội hiện hành

(1) Hình phạt chính bao gồm:

- Cảnh cáo;

- Phạt tiền;

- Cải tạo không giam giữ;

- Trục xuất;

- Tù có thời hạn;

- Tù chung thân;

- Tử hình.

(2) Hình phạt bổ sung bao gồm:

- Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định;

- Cấm cư trú;

- Quản chế;

- Tước một số quyền công dân;

- Tịch thu tài sản;

- Phạt tiền, khi không áp dụng là hình phạt chính;

- Trục xuất, khi không áp dụng là hình phạt chính.

(3) Đối với mỗi tội phạm, người phạm tội chỉ bị áp dụng một hình phạt chính và có thể bị áp dụng một hoặc một số hình phạt bổ sung.

(Điều 32 Bộ luật Hình sự 2015)

134