Một
trong những khó khăn nhất của doanh nghiệp (DN) hiện nay là thiếu vốn
nhưng không thể tiếp cận được vốn vay ngân hàng (NH) do thiếu tài sản
bảo đảm. Nhiều DN đã tìm đến quỹ bảo lãnh tín dụng DN nhưng chỉ “đến rồi
về” bởi các quỹ đang yếu cả về quy mô lẫn tiềm lực.
Tưởng được giúp…
Tại
nhiều cuộc họp bàn về giải pháp tháo gỡ khó khăn cho DN trên địa bàn
TPHCM thời gian qua, vấn đề nóng bỏng nhất được bàn đến là vốn và khả
năng tiếp cận vốn của DN. Trong mỗi cuộc họp, các DN, chuyên gia, hiệp
hội đều nhắc đến quỹ bảo lãnh tín dụng DN như một giải pháp giúp tháo
bớt nút thắt về vốn giữa DN và NH.
Tuy
nhiên, một thực tế không vui là dù hàng chục quỹ bảo lãnh tín dụng DN
được thành lập trên cả nước thời gian qua nhưng hiệu quả không đáng kể.
Chẳng hạn, Quỹ Bảo lãnh tín dụng DN TPHCM được thành lập từ năm 2006
dưới sự quản lý của UBND TP, hoạt động phi lợi nhuận nhưng đến nay chỉ
mới bảo lãnh vay vốn cho khoảng 100 dự án của 30 DN, với số tiền bảo
lãnh xấp xỉ 200 tỉ đồng.
Tổng
Thư ký Hiệp hội DN TP Nguyễn Phước Hưng cho biết thời gian qua, do tiếp
cận vốn NH gặp khó, rất nhiều DN tìm đến quỹ bảo lãnh nhờ giúp họ có
vốn sản xuất kinh doanh để tồn tại nhưng chỉ đến rồi về! Bởi quy định
bảo lãnh của quỹ không khác NH khi yêu cầu DN phải có phương án sản xuất
kinh doanh hiệu quả, có tài sản bảo đảm, nếu không sẽ bị “loại ngay từ
vòng đầu”.
Giám
đốc một công ty chế biến thực phẩm cho biết công ty đang chất chồng khó
khăn vì thiếu vốn lưu động phục vụ sản xuất. Gõ cửa nhiều NH đều bị từ
chối vì tài sản bảo đảm đã “ném” hết vào các khoản vay đầu tư dài hạn.
“Có người mách tôi đến gặp quỹ bảo lãnh tín dụng xin bảo lãnh vay vốn
nhưng ở đó còn “trần ai” hơn do thủ tục phức tạp, thậm chí vẫn phải có
tài sản bảo đảm, như NH. Nếu có tài sản bảo đảm tôi đã đến NH từ lâu…” -
vị này nói.
Vừa bảo lãnh vừa sợ mất vốn!
Ông
Trần Bửu Long, Phó Giám đốc Quỹ Bảo lãnh tín dụng DN TP, cho biết dù
Nghị định 90/CP của Chính phủ về trợ giúp phát triển DN nhỏ ra đời từ
năm 2001 nhưng phải đến năm 2006, quỹ bảo lãnh tín dụng cho các DN nhỏ
và vừa mới ra đời. Đến nay, hoạt động của các quỹ chưa thật sự hiệu quả.
Chẳng hạn, mục tiêu hoạt động của quỹ là phi lợi nhuận với mức phí thấp
nhưng các tổ chức tín dụng và DN lại đặt lợi nhuận lên hàng đầu nên rất
khó kêu gọi sự góp vốn từ NH và DN.
Bằng
chứng là tại TPHCM, theo quy định, mỗi NH thương mại trên địa bàn phải
góp vốn vào quỹ từ 5 tỉ đồng trở lên. Nhưng thực tế, ngoài một NH quốc
doanh góp 1 tỉ đồng, các NH còn lại chỉ vài trăm triệu đồng nhưng theo
hình thức “làm từ thiện” nhiều hơn bởi góp vốn không có lãi.
“Tài
chính không đủ mạnh, tiềm lực thiếu, quỹ bảo lãnh hoạt động mà luôn sợ
mất vốn, làm sao hiệu quả? Như tại TPHCM, quy mô quỹ hoạt động chỉ 200
tỉ đồng nên thường xuyên lo sợ mất vốn, không dám bảo lãnh nếu DN không
đủ điều kiện về tài sản thế chấp…” - ông Nguyễn Phước Hưng nói.
Trong
khi đó, ngay các NH không những không mặn mà tham gia góp vốn vào các
loại quỹ này mà cũng ngại giải ngân cho DN được bảo lãnh. Luật sư Trương
Thanh Đức, Trưởng Phòng Pháp chế NH TMCP Hàng hải (Maritime bank), phân
tích: ngay cả NH lớn đứng ra bảo lãnh nhưng nhiều NH thương mại cũng
không “ham”, huống chi là các quỹ bảo lãnh với quy mô nhỏ hơn nhiều lần.
“Gặp nợ quá hạn, NH thương mại không dễ đòi nợ người bảo lãnh nên NH
kém mặn mà là dễ hiểu” - ông Đức nhận xét.
Nâng quy mô, tiềm lực cho quỹ Theo
ông Nguyễn Phước Hưng, các NH thương mại cũng phải huy động vốn từ
khách hàng, nay phải bỏ tiền vào quỹ bảo lãnh không được hưởng lãi nên
tất nhiên họ không muốn. Vì vậy, Nhà nước nên có cơ chế cho phép các NH
thương mại góp vốn vào quỹ bảo lãnh từ tiền dự phòng của các NH gửi tại
NH Nhà nước để nâng quy mô, tiềm lực cho quỹ bảo lãnh tín dụng. |
Theo Thái Phương
NLĐ