Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh
khẳng định, việc ban hành chiến lược phát triển công nghiệp ôtô lần thứ hai vào
năm ngoái đã chứng tỏ quyết tâm của Việt Nam đối với ngành công nghiệp này. Sau
hơn 10 năm triển khai chiến lược lần thứ nhất, lãnh đạo Bộ Công Thương nhìn nhận
kinh nghiệm rút ra là các chính sách còn chung chung, cơ chế khuyên khích chưa
đủ mạnh, đủ cụ thể để thúc đẩy các doanh nghiệp phát triển sản xuất.
“Vì vậy, tới đây chúng ta rất cần đối
tác chiến lược có tầm vóc, quy mô về công nghệ, thị trường, tài chính để phát
triển”, Thứ trưởng Tuấn Anh nhấn mạnh.
Phó chủ tịch Hiệp hội cơ khí - Đào Phan
Long cũng cho rằng Việt Nam vẫn rất cần xây dựng công nghiệp ôtô. “Thị trường sẽ
quyết định. Mà với một thị trường 100 triệu dân như Việt Nam thì không có nhà sản
xuất nào bỏ cuộc đâu”, ông nhận định.
Chủ tịch ôtô Trường Hải – Trần Bá Dương
nhìn nhận rằng chủ trương lôi kéo các hãng xe lớn chọn Việt Nam làm cứ điểm sản
xuất là khả thi bởi hiện nhiều ông lớn của thế giới chưa có nhà máy lớn ở
ASEAN. Tuy nhiên, điều ông Dương lo ngại là quy mô thị trường trong nước vẫn chưa
đủ lớn nên phải ưu đãi một vài năm nữa trên cơ sở quy mô đầu tư và dung lượng
thị trường. “Nước nào cũng có hàng rào bảo hộ, trợ lực cho doanh nghiệp nội
trong điều kiện thị trường chưa đủ lớn. Tôi quan niệm không thể dựa bảo hộ để sản
xuất lâu dài, nhưng các doanh nghiệp cần được hỗ trợ trong giai đoạn nhất định
và phải có dự án rõ ràng”, ông Dương nói.

Sau 20 năm, công nghiệp ôtô Việt Nam vẫn
chủ yếu là lắp ráp
Trong khi đó, đại diện hai nhà sản xuất
có vốn nước ngoài là Toyota và Honda cũng tin rằng với sự phục hồi trở lại của
nền kinh tế, thị trường hơn 90 triệu dân là rất màu mỡ cho ngành ôtô. Vấn đề là
sản xuất trong nước cần được bảo vệ đến khi quy mô phát triển hơn nữa.
Dù vậy, câu hỏi làm thế nào để sản xuất
trong nước có bước đột phá, không chỉ dừng lại ở lắp ráp như hơn mười năm qua vẫn
là một câu hỏi gây nhiều tranh luận.
“Chiến lược đã phê duyệt gần 10 tháng
qua nhưng đến nay vẫn chưa có chính sách rõ ràng”, ông Dương sốt ruột. Chủ tịch
Trường Hải kiến nghị Bộ Tài chính xem lại mức tính thuế tiêu thụ đặc biệt giữa
xe nhập khẩu nguyên chiếc và lắp ráp. “Ví dụ, thuế tiêu thụ xe nguyên chiếc được
tính trên giá nhập về, chưa có lợi nhuận, thuế má phát sinh, nên tính trên giá
bán buôn của nhà nhập khẩu nếu không sợ, nhất là chuyển giá khi tính thuế”, ông
cảnh báo.
Thế nhưng từ phía nhà nhập khẩu, ông
Nguyễn Văn Dũng, đại diện Công ty Á Châu, chuyên nhập xe Audi lại phản bác. Ông
nói: “Quan điểm của chúng tôi là cách tính thuế nhập khẩu hiện nay rất chính
xác, không có gì phải thay đổi”.
Ông Dũng còn đặt vấn đề Nhà nước nên thu
hồi các ưu đãi với các nhà sản xuất đã được hưởng song lại không đáp ứng các
tiêu chuẩn về tỷ lệ nội địa hóa.
Theo Tổng giám đốc Toyota Việt Nam -
Matura, do quy mô thị trường mỗi dòng xe còn quá thấp nên doanh nghiệp không thể
nâng tỷ lệ nội địa hóa. “Nếu duy trì chính sách thuế ổn định, giúp thị trường
tăng trưởng ổn định từng năm một đến khi quy mô mỗi dòng xe đủ lớn thì mới tăng
được tỷ lệ nội địa hóa, giảm giá thành xe”, ông nói.
Nhắc lại thời kỳ bùng nổ ôtô gần chục
năm trước, đại diện Toyota cho rằng nếu tới đây Nhà nước hỗ trợ bằng chính sách
thuế phí thì thị trường sẽ phát triển ổn định như mong đợi.
Trong khi đó, Chủ tịch Vinaxuki Bùi Ngọc
Huyên lại cho rằng chính sách vừa qua không sai mà chỉ là ở khâu thực hiện. Ông
dẫn chứng, dù đang lãi lớn khi nhâp thiết bị về lắp ráp nhưng nghe theo chính
sách ưu đãi của Nhà nước cho doanh nghiệp sản xuất phụ tùng, làm khuôn vỏ nên
ông quyết định đầu tư. Nhưng 3 năm qua doanh nghiệp này không được hưởng chính
sách như Nhà nước đã hứa về vay vốn, giảm thuế. “Tôi chỉ muốn chính sách được
minh bạch, nếu không thực hiện được thì hãy giải thích vì sao. Bằng không,
doanh nghiệp sẽ mất niềm tin vào chính sách”, ông Huyên tha thiết.
“Doanh nghiệp sẵn sàng đầu tư nhưng
chính sách phải ổn định. Chính sách chỉ nên tập trung khuyến khích, doanh nghiệp
đã làm ăn được, hoặc từng thành công nhưng bây giờ khó khăn”, ông Đào Phan Long
bổ sung.
Thứ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh thừa
nhận, chính sách đã không được thực thi tốt khiến doanh nghiệp đã không thể
phát triển như kỳ vọng. Vị này cũng thanh minh rằng đã gần một năm sau khi ban hành
chiến lược, cơ quan chức năng vẫn chưa ban hành chính sách cụ thể là với tinh
thần thận trọng để khi ban hành chính sách sẽ hoàn thiện, khắc phục các khiếm
khuyết thời gian qua và đi vào cuộc sống.
Liên quan kiến nghị thay đổi cách tính
thuế tiêu thụ đặc biệt, Phó vụ trưởng Chính sách thuế thuộc Bộ Tài chính- Lưu Đức
Huy thông tin, cơ quan này đã cũng đã khảo sát các doanh nghiệp trong quá trình
chuẩn bị ban hành nghị định hướng dẫn luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và dự thảo
quyết định của Thủ tướng về chính sách ôtô. Theo đó, một trong các hướng được
xem xét là thuế này có thể được tính theo giá trị bộ linh kiện nhập khẩu.
Trước thông tin nói rằng
Toyota "ra điều kiện" đòi hỗ trợ cả tỷ USD nếu không sẽ ngừng nhà
máy lắp ráp tại Việt Nam, Thứ trưởng Trần Tuấn Anh tại buổi họp báo sau đó
cho biết: "Qua thông tin trao đổi, không có cơ sở để nói Toyota sẽ chấm
dứt đầu tư ở Việt Nam". Theo ông Tuấn Anh, Toyota
có đề nghị Chính phủ ưu đãi về thuế, tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất,
đây là vấn đề mà Chính phủ đã giao các bộ có trách nhiệm xây dựng chính sách,
trong đó có vấn đề về chính sách thuế, phù hợp với cam kết hội nhập. |
Chí Hiếu
Theo
VnExpress
3,662
HỎI ĐÁP PHÁP LUẬT LIÊN QUAN