Từ những thông tin sai phạm trong thi tuyển công chức ở Bộ
Công thương, nhiều ý kiến tỏ ra lo ngại về tình trạng “con ông cháu cha” trong
tuyển dụng nhân sự bộ máy nhà nước có dấu hiệu phổ biến
Giải pháp nào cho vấn nạn này?

|
Ảnh:
V.Dũng |
Ông ĐINH XUÂN THẢO, Viện trưởng
Viện Nghiên cứu Lập pháp:
Bộ Nội vụ nên đứng ra tổ chức thi chung
* Nhiều người nói việc lộ đề, con cháu cán bộ trúng tuyển
không chỉ có ở Bộ Công thương vì cơ chế hiện nay người ta lập hội đồng thi, làm
đúng quy trình nhưng vẫn đưa được con cháu vào?
- Tất cả đều là con người nên hình thức nào cũng có thể bị
tác động. Cơ chế thi của chúng ta dù rất chặt nhưng vẫn có kẽ hở. Trước đây tôi
từng làm vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, từng trực tiếp thuê ra đề, quản lý đề mà
cuối cùng vẫn có người trình độ bình thường nhưng điểm lại cao. Sau này tìm hiểu
thì biết trước khi thi có ôn, trong quá trình ôn, quan hệ giữa thầy với trò thế
nào mình không biết được.
Vì vậy, vấn đề là cơ chế để đảm bảo khách quan. Tôi thấy Bộ
Tư pháp lần đầu tiên thuê trường đại học tổ chức thi ngoại ngữ, như thế đã chọn
lọc được rất nhiều. Sau đó bộ tổ chức thi, sàng lọc một lần nữa. Trước khi thi
nên tổ chức hội đồng sơ tuyển để loại khả năng một ông chủ trì định hướng một
vài cá nhân cụ thể.
"Muốn
Nhà nước, cơ quan nhà nước mạnh thì đội ngũ cán bộ phải có chất lượng. Thi cử
mà tiêu cực, như một số nơi xảy ra vừa rồi, đó là điều đáng lo ngại cho đội
ngũ cán bộ công chức. Thi mà lộ đề, định hướng trước ai trúng thì thà cứ cho
vào hợp đồng, sau đó tổ chức để tập thể đánh giá rồi chọn còn hơn" Ông ĐINH
XUÂN THẢO |
* Nhưng ở đây nhiều thành viên trong cơ quan đó đều có
người nhà trúng tuyển, vậy phải có giải pháp như thế nào?
- Trước đây đã có tính toán để Bộ Nội vụ đứng ra tổ chức thi
tuyển chung, cơ quan quản lý công chức, viên chức của cả nước là Bộ Nội vụ, họ
có thể tổ chức thi tuyển để kiểm tra đủ điều kiện với những “tiêu chuẩn cứng” của
công chức, viên chức.
Theo tôi, đã vào công chức phải có nền chung. Vì vậy, nên để
Bộ Nội vụ đứng ra tổ chức một kỳ thi riêng cho tất cả công chức. Khi đỗ kỳ thi
này, thí sinh có thể ứng thí vào tất cả cơ quan nhà nước. Khi đó, các bộ ngành
cần tuyển công chức chỉ tổ chức thi chuyên môn, nghiệp vụ.
Điều này đảm bảo yếu tố sàng lọc. Nếu “con ông cháu cha”
không qua được kỳ thi của Bộ Nội vụ cũng không đủ tiêu chuẩn thi vào các bộ
ngành. Và thí sinh đã có chứng chỉ của Bộ Nội vụ thì đảm bảo được thừa nhận
chung trong 2-3 năm chẳng hạn, không phải thi lại cũng những kiến thức ấy ở các
nơi khác nữa.
Cơ quan tôi thi tuyển công chức cũng nhờ Bộ Nội vụ làm.
Chúng tôi có đưa ra hướng về tiêu chuẩn cần kiến thức này. Tuy nhiên để đảm bảo
khách quan, Bộ Nội vụ cũng cần có quyền của họ, như trong ngân hàng đề thì rút
ra những câu hỏi cụ thể, hoặc đảo đề... Điều này sẽ hạn chế được tiêu cực,
tránh khả năng cơ quan tổ chức thi muốn cho người nhà mình biết trước thông
tin.
CẦM VĂN KÌNH thực hiện
Nguyên phó đoàn Đại biểu Quốc hội Thanh Hóa LÊ
VĂN CUÔNG:
Lo cho con cháu nông dân

|
Ảnh:
V.Dũng |
Trước thông tin về sai phạm lộ đề, con cháu cán bộ trúng tuyển
ở Cục Quản lý thị trường, tiếp theo là có đơn thư nêu khả năng tiêu cực trong
thi cử, đưa họ hàng cục trưởng vào bộ máy nhà nước, tôi thấy không có gì bất ngờ.
Trước đây tại diễn đàn Quốc hội, tôi đã nêu nhiều về tình trạng
chạy chức chạy quyền, chạy việc. Điều này dư luận đã nói rất nhiều, không còn
là hiện tượng cá biệt nữa, và những vụ việc như tại Cục Quản lý thị trường hay
nghi vấn ở Cục Quản lý cạnh tranh chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Nhưng do
các giải pháp của chúng ta chưa đủ mạnh, chưa đủ để ngăn chặn nên nó vẫn diễn
ra.
Để xảy ra tình trạng tiêu cực trong thi cử, đưa con cháu vào
bộ máy hay chạy việc là điều đáng lo ngại. Bởi nó sẽ khiến bộ máy không trong sạch,
và những người đã “chạy” khi vào bộ máy rồi rất dễ tạo nhũng nhiễu, tiêu cực,
tiếp tục chạy chức chạy quyền, gây hậu quả lớn.
Đặc biệt, hiện tượng “con cháu”, chạy việc... có thể gây ra
tình trạng bất bình đẳng, gây âu lo, thiệt thòi cho con em nhiều gia đình không
có mối quan hệ hay tiền để “chạy”. Nhiều bậc cha mẹ đã phải vay tiền để cho con
đi học. Họ không thể đủ tiền để lo tiếp tiền chạy việc. Nếu để người học kém, bằng
cấp không chuẩn mực, bằng giả vào bộ máy, thậm chí đã được bố trí sẵn thì điều
này thực tế gây lãng phí lớn trong đào tạo, tuyển dụng.
Hiện nay còn tình trạng nữa là nhiều người có “mối quan hệ”
được bố trí sẵn làm nhân viên hợp đồng như nhân viên tạp vụ, chưa đòi hỏi kỹ
năng để giữ chân. Sau đó họ được cho đi học tại chức hoặc hệ nào đó. Học xong sẽ
tìm mọi cách bố trí. Hệ quả này sẽ làm chất lượng công chức giảm sút.
Muốn ngăn chặn tình trạng này có nhiều giải pháp, nhưng người
đứng đầu phải nghiêm. Ở Thanh Hóa, khi chủ tịch tỉnh quyết liệt, tình hình đã
có cải thiện tích cực ngay. Tuy nhiên, nếu cơ quan chức năng không tạo được sức
ép thường xuyên, đủ mạnh, trên diện rộng thì không ai tự lấy đá ghè chân mình,
bị ảnh hưởng đến các mối quan hệ, ảnh hưởng tới quyền lợi và quyền lực của họ.

|
Ảnh:
V.Dũng |
Đại biểu Quốc hội NGUYỄN SỸ CƯƠNG:
Đã phát hiện thì phải xử lý nghiêm
Nhiều đại biểu Quốc hội đã lên tiếng về tiêu cực trong thi cử,
nhưng việc xử lý vẫn phụ thuộc người có thẩm quyền. Tôi cũng đã có ý kiến liên
quan đến sai phạm trong vụ việc lộ đề, nhiều con cháu cán bộ ở Cục Quản lý thị
trường trúng tuyển, Bộ Công thương đã xác nhận có sai phạm, nhưng rõ ràng việc
xử lý của Bộ Công thương có biểu hiện nương nhẹ, không kiên quyết.
Người đứng đầu - chủ tịch hội đồng thi, tức có trách nhiệm
cao nhất trong vụ việc - lại chỉ chịu hình thức phê bình nghiêm khắc. Phải có
hình thức kỷ luật thích đáng, chứ phê bình nghiêm khắc là thiếu nghiêm túc.
Tôi không phủ nhận cũng có những “con ông nọ, cháu bà kia”
có năng lực, tuy nhiên năng lực đó phải được chứng minh qua các kỳ thi công
khai, minh bạch và công bằng. Nếu đã phải gian lận thì khó lòng đảm bảo có năng
lực thật sự.
CẦM VĂN KÌNH ghi

| Ảnh: N.Khánh |
Đề xuất thành lập trung tâm thi tuyển công chức quốc
gia Trao đổi với Tuổi Trẻ về các ý kiến đề
nghị Bộ Nội vụ, với tư cách là cơ quan của Chính phủ thực hiện chức năng quản
lý nhà nước về cán bộ, công chức, viên chức, sẽ đứng ra thi tuyển công chức,
không để các bộ ngành và địa phương tự tổ chức thi tuyển nhằm đảm bảo khách
quan và hạn chế tiêu cực, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn cho biết
đây là một trong những phương án đã được Bộ Nội vụ đề xuất trong đề án tinh
giản biên chế trình cấp có thẩm quyền trong thời gian qua. Ông Trần Anh Tuấn nói thời gian qua Bộ Nội vụ đã quyết định
đổi mới phương thức thi tuyển công chức bằng việc ứng dụng công nghệ thông
tin. Các thí sinh được thi trắc nghiệm các môn kiến thức chuyên ngành, tin học,
ngoại ngữ trực tiếp trên máy tính. Hội đồng thi chỉ xây dựng ngân hàng câu hỏi
và đáp án để đưa vào máy tính, còn việc ra đề thi, chấm thi, đánh giá kết quả
thi và quản lý thời gian thi đều do máy tính thực hiện. Điều này sẽ góp phần
thực hiện triệt để nguyên tắc khách quan, công bằng trong kỳ thi, đồng thời
góp phần xóa bỏ những băn khoăn, nghi ngờ về các hiện tượng tiêu cực mà dư luận
đề cập đối với việc tuyển dụng công chức trong thời gian gần đây. Cùng với nội dung đổi mới nêu trên, Bộ Nội vụ trong khi
xây dựng đề án tinh giản biên chế đã đề xuất một số nội dung liên quan đến việc
đổi mới phương thức tuyển dụng công chức. Đó là Chính phủ sẽ thành lập một
trung tâm quốc gia để đánh giá những người muốn trở thành công chức, xem ai
có đủ điều kiện, tiêu chuẩn trở thành công chức thì sẽ cấp chứng chỉ là những
người này đã đạt tiêu chuẩn. Về phía các bộ ngành, địa phương không tổ chức
thi tuyển nữa mà chỉ gặp gỡ, phỏng vấn các ứng viên xem có phù hợp với nhu cầu
tuyển dụng hay không. Khâu phỏng vấn này thực hiện công khai và không có những
đòi hỏi, yêu cầu như là một kỳ thi, nếu ứng viên phù hợp với nhu cầu tuyển dụng
của cơ quan thì ra quyết định tuyển dụng luôn. “Hiện nay đây mới chỉ là một
hướng nghiên cứu, chúng tôi sẽ lắng nghe ý kiến từ các chuyên gia và từ xã hội
để hoàn thiện thêm, trình cấp có thẩm quyền quyết định” - ông Anh Tuấn nói. Cũng theo ông Trần Anh Tuấn, để hạn chế tối đa tiêu cực
trong thi tuyển công chức, Bộ Nội vụ đã đề xuất giao trách nhiệm cho người đứng
đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị theo hướng người đứng đầu phải làm sao để tuyển
chọn được những người xứng đáng nhất. Nếu anh tuyển dụng người không đủ điều
kiện, tiêu chuẩn, sau này đơn vị không hoàn thành nhiệm vụ thì sẽ xử lý trách
nhiệm người đứng đầu. “Có thể là cho thôi giữ chức vụ” - ông Anh Tuấn nói. Về vấn đề liên quan đến việc thi tuyển công chức ở Bộ Công
thương, Thứ trưởng Trần Anh Tuấn cho biết ngay sau khi nhận được thông tin, Bộ
Nội vụ đã giao Vụ Công chức viên chức và thanh tra bộ vào cuộc theo quy định
pháp luật. V.V.THÀNH |
6,285