Tranh cãi gay gắt về việc tiêu tiền
Na uy đang tỏ ra bối rối với sự giàu có của chính mình khi
phải loay hoay tìm giải pháp tiêu đống tiền khổng lồ sao cho không làm tổn hại
đến nền kinh tế trong dài hạn.
Ông Oeystein Doerum, chuyên gia kinh tế tại ngân hàng lớn nhất
Na uy DNB, cho rằng thử thách lớn nhất của quần đảo này là nguồn tài sản quá lớn
từ dầu mỏ. Na uy đang đứng trước nguy cơ lãng phí tiền vào những dự án không
phù hợp để có thể mang lại nguồn lợi xứng đáng.
Từ cuối thập niên 1990, quốc gia Bắc Âu này liên tục tích
nguồn tiền từ dầu mỏ vào một khoản ngân quỹ dùng để hào phóng chi cho phúc lợi
xã hội về lâu dài.
Thực tế, quỹ này chủ yếu đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu bất
động sản và gửi tại nước ngoài. Kết quả, nó đã trở thành quỹ quốc gia lớn nhất
thế giới với giá trị trên 750 tỷ USD. Và để đảm bảo rằng nguồn quỹ này không ngừng
phát triển, Chính phủ không được rút quá 4% giá trị ngân sách mỗi năm (đây cũng
là khoản lợi nhuận có được từ đầu tư).

Quá mạnh tay chi cho phúc lợi xã hội khiến nhiều lĩnh vực bị
Chính phủ bỏ quên. Trước cuộc bầu cử Quốc hội diễn ra vào ngày 9/9/2013, lãnh đạo
các đảng phái tranh luận khá gay gắt về giải pháp chi tiêu Chính phủ.
Vấn đề quan trọng trong các cuộc đàm phán không phải là đề
xuất nâng mức chi tiêu lên hơn 4% ngân sách mỗi năm mà là việc chi vào đâu và
chi như thế nào. Giải pháp được đảng đối lập mạnh mẽ đưa ra là chính sách kinh
tế có trách nhiệm, chi nhiều hơn cho lĩnh vực giáo dục, nghiên cứu và cơ sở hạ
tầng, đặt nền tảng cho phát triển tương lai và mang lại nguồn lại cho đất nước
về trung hạn thay vì vung tiền phúc lợi.
Dân trở nên lười biếng
Mặc dù tăng trưởng kinh tế Na uy đang dịu dần nhưng thực tế
núi tiền công chồng chất hiện nay lại gây ra tình trạng bất ổn.
Sự bùng nổ của khu vực kinh tế dầu mỏ đã đẩy mức lương lên
quá cao. Thậm chí, điều này cũng đang diễn ra tại các ngành công nghiệp khác.
Thực tế, hiện lương tại Na uy cao hơn các quốc gia châu Âu khác 70%. Và điều
này đương nhiên sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng lực cạnh tranh của các nhà
xuất khẩu trong nước. Họ phải tìm các giải pháp thay thế như thuê lao động nước
ngoài, hoặc chuyển địa điểm kinh doanh để giảm thiểu chi phí.
Lương cao, cộng với khoản phúc lợi xã hội hào phóng của
chính phủ đã khiến người lao động... lười đi trông thấy. Rất nhiều người xin giảm
giờ làm bởi với mức lương và trợ cấp không hề nhỏ, họ không cần phải “cày cuốc”
quá nhiều mà dành thời gian cho gia đình và bản thân.
Chính phủ mới đây cảnh báo, nếu số giờ lao động không tăng
10%, họ sẽ phải dùng đến tiền tiết kiệm. Ngân hàng Trung ương nước này chỉ
trích, rốt cục mô hình phúc lợi xã hội của Na uy chỉ khuyến khích người dân rời
bỏ thị trường lao động.
“Số giờ làm việc toàn thời gian tại Na uy đã giảm 270 giờ/năm
kể từ năm 1974. Người dân nên làm theo Iceland và làm việc thêm 100 giờ mỗi
năm”, Jostein Hansen, giám đốc bộ phận chính sách việc làm tại Hospitality
Association nước này, cho biết.
Sở hữu quá nhiều tiền đang khiến Na uy chứng kiến những hậu
quả không mấy tích cực. Torbjoern Eika, người đứng đầu nghiên cứu Statistics
Norway khẳng định: “Mọi diễn biến có tốt đẹp hay không phụ thuộc hoàn toàn vào
cách tiêu tiền của Chính phủ”.
HungNinh
Theo Bi, Reuters
5,530
HỎI ĐÁP PHÁP LUẬT LIÊN QUAN