Kiến nghị có biện pháp hạn chế bác sĩ quảng cáo thực phẩm chức năng trên mạng xã hội

Kiến nghị có biện pháp hạn chế bác sĩ quảng cáo thực phẩm chức năng trên mạng xã hội (Hình từ Internet)

Kiến nghị có biện pháp hạn chế bác sĩ quảng cáo thực phẩm chức năng trên mạng xã hội

trước Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, cử tri tỉnh Cà Mau có kiến nghị liên quan đến lĩnh vực quản lý của ngành Y tế do Bộ Y tế như sau:

Hiện nay tình trạng các bác sĩ có học hàm, học vị cao làm đại diện quảng cáo các sản phẩm thực phẩm chức năng và thuốc điều trị bệnh xuất hiện nhiều trên các trang mạng xã hội. Công việc này thì chỉ có bác sĩ mới có thẩm quyền thực hiện trong khi khám và điều trị cho bệnh nhân. Đề nghị cơ quan chức năng có biện pháp ngăn chặn kịp thời tình trạng này.

Tại Công văn 4774/BYT-VPB năm 2025, Bộ Y tế trả lời kiến nghị sau:

Theo quy định tại Luật Quảng cáo 2012 (được sửa đổi, bổ sung tại Luật số 75/2025/QH15, có hiệu lực từ ngày 01/01/2026), việc quảng cáo thuốc và thực phẩm bảo vệ sức khỏe phải tuân thủ nghiêm ngặt các điều kiện về nội dung, hình thức, đối tượng thực hiện và phải được cơ quan quản lý có thẩm quyền thẩm định, cấp phép. Luật mới đã bổ sung quy định rõ về trách nhiệm của cá nhân chuyển tải nội dung quảng cáo, trong đó yêu cầu xác minh tính xác thực, nguồn gốc thông tin và chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu để xảy ra sai lệch, gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng.

Riêng đối với lĩnh vực y tế, theo quy định tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP và các văn bản sửa đổi, bổ sung (Nghị định 155/2018/NĐ-CP và Nghị định 124/2021/NĐ-CP), chỉ các cơ sở có giấy phép quảng cáo và nội dung quảng cáo được Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế (đối với thực phẩm bảo vệ sức khỏe) hoặc Cục Quản lý Được - Bộ Y tế (đối với thuốc) xác nhận mới được phép thực hiện. Cá nhân, trong đó bao gồm bác sĩ, không được tự ý phát ngôn, chia sẻ, giới thiệu sản phẩm thuốc, thực phẩm chức năng dưới danh nghĩa chuyên môn y khoa nếu không được cơ quan có thẩm quyền cho phép, kể cả trên mạng xã hội.

Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Công an và các Bộ, ngành liên quan triển khai nhiều đợt thanh tra, xử lý các cá nhân, trong đó có người nổi tiếng và cá nhân viên y tế, có hành vi quảng cáo sai sự thật. Năm 2023 và 2024, hơn 150 trường hợp vi phạm quảng cáo thuốc và thực phẩm đã bị xử lý hành chính với tổng mức phạt trên 5 tỷ đồng, đồng thời yêu cầu gỡ bỏ nội dung vi phạm trên các nền tảng số, trong đó có mạng xã hội xuyên biên giới.

Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng danh nghĩa chuyên môn y tế để quảng cáo sai lệch, nhất là trên nền tảng mạng xã hội; đồng thời nghiên cứu, hoàn thiện các quy định pháp luật và ban hành các hướng dẫn chuyên ngành để quản lý chặt chẽ hơn hoạt động quảng cáo liên quan đến thuốc và thực phẩm bảo vệ sức khỏe.

Bộ Y tế đề nghị các cơ sở khám, chữa bệnh, tổ chức nghề nghiệp và Sở Y tế các địa phương tăng cường giáo dục đạo đức nghề nghiệp, trách nhiệm xã hội và tuyên truyền đến đội ngũ cán bộ y tế, bác sĩ về hành vi bị cấm trong hoạt động quảng cáo, góp phần bảo vệ hình ảnh, uy tín của ngành y và bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho người tiêu dùng.

Quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo

Luật 75/2025/QH15 bổ sung Điều 15a vào sau Điều 15 Luật Quảng cáo 2012 quy định Quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo như sau:

Theo Luật 75/2025/QH15 bổ sung quy định về Người chuyển tải sản phẩm quảng cáo là người trực tiếp quảng cáo, khuyến nghị, xác nhận sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ trên mạng hoặc trực tiếp quảng cáo bằng hình thức mặc, treo, gắn, dán, vẽ, sử dụng có mục đích sinh lợi hoặc hình thức khác theo quy định của Chính phủ.

(1) Người chuyển tải sản phẩm quảng cáo có các quyền sau:

- Được người quảng cáo cung cấp thông tin trung thực, đầy đủ, chính xác về tổ chức, cá nhân, sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ được quảng cáo và các tài liệu liên quan đến điều kiện quảng cáo;

- Có quyền khác theo quy định của pháp luật.

(2) Người chuyển tải sản phẩm quảng cáo có các nghĩa vụ sau:

(i) Tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các quy định khác của pháp luật về việc cung cấp thông tin liên quan đến tính năng, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ khi thực hiện quảng cáo; thực hiện nghĩa vụ về thuế khi phát sinh doanh thu từ dịch vụ quảng cáo theo quy định của pháp luật về thuế;

(ii) Cung cấp tài liệu liên quan đến nội dung quảng cáo khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu;

(iii) Chịu trách nhiệm trước pháp luật trong trường hợp nội dung quảng cáo không bảo đảm các yêu cầu theo quy định tại Điều 19 của Luật Quảng cáo 2012 sửa đổi tại Luật 75/2025/QH15;

(iv) Thực hiện nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật;

(v) Người chuyển tải sản phẩm quảng cáo trên mạng thực hiện quy định tại (i), (ii), (iii), (iv) và các quy định có liên quan tại Điều 23 của Luật Quảng cáo 2012 sửa đổi tại Luật 75/2025/QH15.

(3) Người có ảnh hưởng theo quy định của pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khi chuyển tải sản phẩm quảng cáo có nghĩa vụ quy định tại (1) và các nghĩa vụ sau đây:

- Xác minh về độ tin cậy của người quảng cáo; kiểm tra tài liệu liên quan đến sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ quảng cáo; trường hợp chưa sử dụng hoặc chưa hiểu rõ về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ thì không được giới thiệu về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ;

- Thông báo về việc quảng cáo ngay trước và trong khi thực hiện hoạt động quảng cáo.

Xem thêm tại Luật Quảng cáo 2012 sửa đổi tại Luật 75/2025/QH15.

9