Lúng túng thực thi luật

Ông Nguyễn Đình Quyền - Ảnh: L.K.

* Thưa ông, cũng là “đinh tặc”, ở TP.HCM thì đối tượng được trả tự do sau một thời gian tạm giữ vì không đủ chứng cứ xử lý hình sự, còn ở Bình Dương thì nhiều “đinh tặc” bị phạt tù. Chẳng lẽ pháp luật được mỗi nơi hiểu một kiểu?

- Tôi được biết Công an Thủ Đức đã thả “đinh tặc” vì cho rằng chưa đủ bằng chứng, không xác định được người bị hại mặc dù đối tượng này đã khai nhận hành vi của mình. Còn ở Bình Dương có “đinh tặc” bị phạt tù giam đến 30 tháng.

 Một cán bộ Viện KSND Bình Dương nói rằng họ xử lý hình sự được bởi vì đây không chỉ là chuyện cây đinh, hư cái ruột, cái vỏ xe mà đó là sự nguy hiểm đến tính mạng con người, là sự bức xúc rất lớn của dư luận. Vì vậy có những vụ chỉ xác định được vài người bị hại nhưng qua điều tra, đối tượng “đinh tặc” khai nhận việc thu lợi bất chính khi thực hiện hành vi rải đinh, cộng với những vật chứng như kéo cắt đinh, ruột xe hư, các đinh tự tạo là đủ cơ sở xử lý hình sự.

Điều đó cho thấy có sự nhận thức pháp luật khác nhau. Ở đây, tôi chưa đủ cơ sở để khẳng định rằng việc thả “đinh tặc” là đúng hay sai. Tôi chỉ muốn nhấn mạnh rằng pháp luật về tố tụng hình sự, tố tụng hành chính của ta đều đã quy định một cách tương đối đầy đủ, toàn diện để xử lý các hành vi vi phạm hành chính hoặc hành vi phạm tội.

Từng hành vi cụ thể có được xử lý hay không lại phụ thuộc năng lực của cơ quan tiến hành tố tụng trong việc thu thập chứng cứ, lấy lời khai, đặc biệt những hành vi liên quan đến giao thông là bảo vệ hiện trường. Khi không bảo vệ được hiện trường thì chứng cứ bị xóa ngay hoặc chứng cứ trở nên yếu thì khó có căn cứ để truy cứu hình sự.

Tuy vậy, trong trường hợp không xử lý hình sự được thì ít nhất cũng xử lý vi phạm hành chính thật nặng. Khi không đủ căn cứ khởi tố hình sự phải chuyển ngay cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính bởi vì hành vi đó là hành vi vi phạm pháp luật đã được đối tượng thừa nhận.

* Còn ở TP Thanh Hóa thì cảnh sát giao thông thực hiện “sáng kiến” là lấy lưới bắt xe máy vi phạm luật giao thông, thậm chí giám đốc Công an Thanh Hóa khẳng định rằng “biện pháp này mang lại hiệu quả và pháp luật không cấm”?

- Tôi nghĩ khi sáng kiến ra biện pháp dùng lưới để bắt xe đua thì cảnh sát giao thông TP Thanh Hóa cũng xuất phát từ mong muốn xử lý nạn đua xe có hiệu quả. Nhưng việc lãnh đạo Công an Thanh Hóa cho phép làm việc đó và giải thích như vậy là sai. Các biện pháp ngăn chặn xử lý vi phạm hành chính, các biện pháp ngăn chặn tội phạm, các biện pháp phòng ngừa thì pháp luật đều quy định rất rõ...

Quăng lưới bắt xe đua để xử lý vi phạm pháp luật về giao thông không phải là một biện pháp được pháp luật quy định.

Tôi hoàn toàn ủng hộ quan điểm của cơ quan chức năng là tìm mọi biện pháp ngăn chặn có hiệu quả nhất đối với các hành vi vi phạm, nhưng đó phải là những biện pháp trong khuôn khổ của pháp luật. Bởi vì bên cạnh việc ngăn chặn các hành vi phạm tội, người thực thi pháp luật còn phải bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân chứ không thể chỉ thuần túy diệt bằng được hành vi vi phạm.

Tung lưới thì cảnh sát có thể bắt được người đua xe, nhưng nếu trong trường hợp đó người đua xe chết và tài sản bị hủy hoại thì sao?

* Như vậy, tung lưới bắt xe đua là một “sáng kiến” tùy tiện?

- Cơ quan công quyền, đặc biệt là công an, cảnh sát, trong khi thực thi nhiệm vụ đều phải tuân thủ các quy định của pháp luật dù anh có bức xúc mức nào. Công chức chỉ được làm những việc pháp luật cho phép. Chưa được pháp luật cho phép thì anh chưa được làm. Tôi ngạc nhiên khi đọc trên báo thấy cảnh sát giao thông ở Thanh Hóa coi lưới là công cụ hỗ trợ.

* Để những “sáng kiến” tùy tiện như vậy được áp dụng, phải chăng pháp luật về xử lý vi phạm giao thông ở ta chưa đầy đủ, thiếu hiệu quả và không đồng bộ?

- Không phải như vậy. Như trên tôi đã nói, cơ quan chức năng hãy thực thi theo đúng pháp luật là hoàn toàn có khả năng ngăn chặn các hành vi vi phạm. Vấn đề là có thực thi nghiêm hay không, có thực thi thường xuyên hay không. Chứ còn tất cả các biện pháp mà pháp luật cho phép đủ để ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật.

Nếu bất cập thì Bộ Công an đã phải trình các cơ quan có thẩm quyền bổ sung, chỉnh sửa các quy định pháp luật. Chúng ta thấy vừa rồi tại phiên Quốc hội chất vấn bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, bộ trưởng Bộ Công an đã đề xuất một số biện pháp như cho phép xử phạt qua camera, tăng nặng mức xử phạt, tịch thu phương tiện.

Bên cạnh đó bộ trưởng Bộ Công an cũng đề nghị các quan chức không được can thiệp vào các vụ xử lý vi phạm giao thông. Điều này có nghĩa những quy định của pháp luật nhiều khi bị vô hiệu hóa bởi chỉ một cuộc điện thoại.

Việc thực thi công vụ chưa nghiêm gây ra nhiều cảnh bi hài như chúng ta đã thấy.

LÊ KIÊN thực hiện

2,319